Met hoogwaardige infraroodcamera’s worden subtiele fysiologische processen zichtbaar gemaakt. Medische thermografie wordt wereldwijd steeds vaker toegepast als methode voor preventieve gezondheidsscreening.
Door nauwkeurig temperatuurverschillen op de huid te registreren, kunnen ontstekingen of andere afwijkingen al in een vroeg stadium naar voren komen. De methode verloopt pijnloos, zonder straling en is toepasbaar bij alle leeftijden. De wetenschappelijke bewijskracht verschilt wel per toepassing en blijft onderwerp van onderzoek.
Alvast 5 van de belangrijkste punten
- Moderne infraroodtechnologie maakt temperatuurverschillen zichtbaar die met het blote oog niet te zien zijn
- Onderzoeken uit 2024 laten positieve resultaten zien voor specifieke medische toepassingen
- De betrouwbaarheid hangt sterk af van apparatuur en deskundigheid van de thermograaf
- Wetenschappelijke organisaties verschillen nog in hun beoordeling van de effectiviteit
- Kunstmatige intelligentie en betere beeldverwerking creëren nieuwe perspectieven
Hoe werkt medische thermografie eigenlijk?
Medische thermografie maakt gebruik van infraroodstraling die continu door de huid wordt uitgestraald. Die warmtestraling wordt omgezet in temperatuurkaarten die inzicht geven in doorbloeding, ontstekingsprocessen of andere afwijkingen. Zelfs minuscule verschillen zijn meetbaar en worden vastgelegd in gedetailleerde thermogrammen.
Voor dit onderzoek is geen fysiek contact nodig en er komt geen schadelijke straling aan te pas zoals bij röntgen. De procedure verloopt eenvoudig: je neemt plaats voor de camera, die in enkele minuten een volledig warmtebeeld vastlegt.
Wetenschappelijk bewijs: wat zeggen recente studies?
Een systematische review uit 2024 laat zien dat thermografie veel potentie heeft voor specifieke medische toepassingen. Toch voldoet de techniek nog niet aan alle criteria voor bevolkingsscreening. Uit diverse onderzoeken blijkt dat thermografie bruikbaar kan zijn bij het volgen van diabetische neuropathie, perifere vaatziekten en bepaalde ontstekingsprocessen.
Organisaties zoals het RIVM en de Nederlandse Vereniging voor Radiologie benadrukken dat er op dit moment nog onvoldoende bewijs is om de methode breed in te zetten. Tegelijkertijd wijst nieuw onderzoek uit 2025 erop dat moderne technologie en gestandaardiseerde protocollen de betrouwbaarheid duidelijk verbeteren.
Voordelen van medische thermografie
- Volledig pijnloos en zonder fysiek contact
- Geen blootstelling aan schadelijke straling
- Toepasbaar voor alle leeftijden en lichaamstypen
- In staat om ontstekingen al in een vroeg stadium te signaleren
Toepassingen in de moderne geneeskunde
Wetenschappelijk onderzoek bevestigt dat thermografie ingezet kan worden bij het diagnosticeren van diabetische neuropathie en perifere vaatziekten. Ook binnen de sportgeneeskunde groeit het gebruik, bijvoorbeeld bij het opsporen van blessures of het volgen van hersteltrajecten.
Daarnaast vindt de techniek toepassing bij het meten van koorts, het monitoren van wondgenezing en in sommige gevallen bij neurologische aandoeningen. Voor borstkanker blijft mammografie volgens alle medische richtlijnen echter de standaardmethode.
Kwaliteit en opleiding maken het verschil
De nauwkeurigheid van thermografie is sterk afhankelijk van de gebruikte apparatuur en de deskundigheid van de thermograaf. Gecertificeerde centra werken met high pixel camera’s en volgen vaste protocollen om reproduceerbare resultaten te waarborgen.
Een thermograaf met IAMT-opleiding en HBO medische basiskennis kan zelfs zeer kleine temperatuurverschillen betrouwbaar interpreteren. Deze combinatie van techniek en kennis vormt de basis voor een zorgvuldige medische rapportage.
Verklarende woordenlijst
- Thermogram: Een kleurbeeld dat temperatuurverschillen op het lichaamsoppervlak laat zien
- IAMT: International Academy of Medical Thermology – internationale opleidingsorganisatie
- Infraroodstraling: Warmtestraling die voor het oog onzichtbaar is en door elk object wordt uitgestraald
- Diabetische neuropathie: Beschadiging van zenuwen die ontstaat als complicatie bij diabetes
De rol van kunstmatige intelligentie
Nieuwe studies laten zien dat kunstmatige intelligentie en machine learning de analyse van thermogrammen verder kunnen verfijnen. Algoritmen zijn in staat patronen te herkennen die voor het menselijk oog nauwelijks zichtbaar zijn, waardoor de diagnostische nauwkeurigheid toeneemt.
Hoewel deze technologie nog in ontwikkeling is, opent ze veelbelovende mogelijkheden. Het ligt voor de hand dat AI in de komende jaren een bijdrage zal leveren aan een betrouwbaardere screeningsmethode.
Wat zeggen Nederlandse gezondheidsorganisaties?
Het RIVM en Nederlandse radiologen blijven terughoudend in hun adviezen over thermografie als screeningsmethode. Hun standpunt is dat er voor veel toepassingen nog te weinig bewijs beschikbaar is om de methode boven bestaande diagnostische methoden te plaatsen.
Tegelijkertijd erkennen zij dat thermografie een waardevolle aanvulling kan zijn bij specifieke klachten. Vooral voor mensen die geen stralingsonderzoek willen of kunnen ondergaan, vormt het een veilig alternatief.
Conclusie
Medische thermografie groeit stap voor stap uit tot een waardevolle aanvullende methode binnen de diagnostiek. De techniek biedt voordelen voor bepaalde patiëntgroepen en specifieke toepassingen, zeker in combinatie met professionele apparatuur en goed opgeleide thermografen.
Het is geen vervanging van bestaande onderzoeksmethoden, wel een aanvulling die steeds serieuzer wordt genomen. Met verbeterde technologie en de inzet van AI lijkt het waarschijnlijk dat thermografie in de toekomst een stevigere plek krijgt binnen de preventieve gezondheidszorg.
Geraadpleegde bronnen:
- https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC10744680/ – Informatie over het gebruik van infraroodstraling bij medische thermografie.
- https://systematicreviewsjournal.biomedcentral.com/articles/10.1186/s13643-024-02708-9 – Review uit 2024 over de effectiviteit van thermografie bij gezondheidsmonitoring.
- https://eurjmedres.biomedcentral.com/articles/10.1186/s40001-025-02278-z – Studie uit 2025 over technologische verbeteringen en standaardisatie bij thermografie.
- https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC7110787/ – Onderzoek naar thermografie bij diabetische neuropathie en perifere vaatziekten.
- https://www.dehormoonfactor.nl/medische-thermografie – Over het belang van kwaliteitsapparatuur en opleiding bij thermografie.
- https://www.mdpi.com/1424-8220/25/3/891 – Onderzoek naar AI en machine learning voor thermografische beeldanalyse.
Veelgestelde vragen
Is medische thermografie pijnlijk of schadelijk?
Thermografie verloopt volledig pijnloos en maakt geen gebruik van schadelijke straling. De procedure bestaat uit het maken van warmtebeelden terwijl iemand voor een infraroodcamera plaatsneemt.
Kan thermografie borstkanker opsporen?
Thermografie kan temperatuurverschillen zichtbaar maken, maar er is onvoldoende wetenschappelijk bewijs dat de methode borstkanker betrouwbaar kan vaststellen. Voor borstkanker blijft mammografie de aanbevolen standaard.
Wordt thermografie vergoed door de zorgverzekering?
De basisverzekering vergoedt thermografie niet. Sommige aanvullende pakketten bieden een (gedeeltelijke) vergoeding, afhankelijk van de polisvoorwaarden van de verzekeraar.
Hoe betrouwbaar zijn de resultaten?
De betrouwbaarheid hangt af van de gebruikte technologie en de ervaring van de thermograaf. In professionele centra met moderne apparatuur en gecertificeerde thermografen zijn de resultaten doorgaans goed reproduceerbaar.
Voor welke klachten is thermografie het meest geschikt?
Thermografie wordt vooral toegepast bij het signaleren van ontstekingen, problemen met doorbloeding en zenuwaandoeningen zoals diabetische neuropathie. Ook binnen de sportgeneeskunde vindt de techniek toepassing bij het opsporen van blessures en het volgen van herstel.